Μπαίνοντας στον 8ο μήνα, τα περισσότερα βρέφη θα έχουν αναπτύξει τη δυνατότητα να πιάνουν αντικείμενα με τον αντίχειρα και το δείκτη. Έτσι μπορούν να πιάσουν και να βάλουν στο στόμα τους και μικρότερα κομμάτια τροφής. Αυτό σημαίνει ότι αφού μπορούν να τα πιάσουν και να τα βάλουν μόνα τους στο στόμα τους είναι και ασφαλή.
Τα μωρά τώρα έχουν αναπτύξει πολύ καλά την ικανότητα μάσησης και πραγματικά είναι εντυπωσιακό το πόσο καλά μπορούν να μασήσουν. Αν έχουν δόντια, τώρα περίπου αρχίζουν και κόβουν κομμάτια από την τροφή και μετά μασούν με τα πίσω ούλα.
Σιγά σιγά αρχίζουν και καθιερώνονται τρία γεύματα. Δεκατιανό, μεσημεριανό και απογευματινό. Κάποιες τροφές απαιτούν τη χρήση κουταλιού. Μπορούμε να γεμίζουμε το κουτάλι και να το δίνουμε στο μωρό μας να το βάζει μόνο του στο στόμα του.
Επίσης, αν το μωρό μας έχει εξοικειωθεί αρκετά με τη χρήση του κουταλιού, μπορούμε να εισάγουμε τη χρήση πηρουνιού. Εμείς δώσαμε αρχικά πλαστικό και μετά ανοξείδωτο παιδικό κουτάλι και όταν η μικρή μας εξοικειώθηκε με αυτό της δώσαμε ανοξείδωτο πηρούνι. Η χρήση του ίδια με του κουταλιού. Της προσφέραμε πηρουνισμένο φαγητό και το έβαζε μόνη της στο στόμα. Πολλές φορές αυτό που την ενδιέφερε, ιδιαίτερα όταν είχε σχεδόν χορτάσει, δεν ήταν το φαγητό στο κουτάλι ή στο πηρούνι, αλλά τα ίδια τα σκεύη. Όταν συνέβαινε αυτό, το φαγητό συνήθως κατέληγε στα ρούχα της, κάτω ή στο καρεκλάκι. Μια καλή ιδέα είναι να πάρετε διπλά σετ από κουτάλια και πηρούνια. Η διαδικασία είναι ότι γεμίζεις το ένα και το δίνεις στο παιδί, ενώ αφήνει το άδειο. Σε αυτό καταλήξαμε μετά από πολλές άκαρπες προσπάθειες να απεγκλωβίζουμε κάθε φορά που θέλαμε να το γεμίσουμε με φαγητό το κουτάλι ή το πηρούνι από το χεράκι-τανάλια. Αργότερα, ενώ κρατούσε το κουτάλι ή το πηρούνι της δείξαμε πώς να τα γεμίζει μόνη της από το πιάτο. Αυτό το στάδιο θα κρατήσει πολύ καιρό, αλλά είναι σημαντικό να μπουν οι βάσεις νωρίς.
Τι φαγητά μπορώ να δώσω τώρα στο μωρό μου
Η γκάμα των τροφών αρχίζει και διευρύνεται, όπως και το ενδιαφέρον των μωρών για αυτές. Συνήθως κάπου μεταξύ 9ου και 10ου μήνα (μπορεί και νωρίτερα ή αργότερα) τα μωρά αρχίζουν και καταλαβαίνουν ότι οι νόστιμες τροφές που τους προσφέρουμε μέχρι τώρα μπορούν να τα χορτάσουν, με αποτέλεσμα να τους ανοίγει το ενδιαφέρον και.. η όρεξη. Μπορεί να έχετε ήδη αντιληφθεί αλλαγή στην ποσότητα που τρώει το μωρό σας και τώρα αρχίζουν να φαίνονται αλλαγές και στην ποσότητα γάλακτος που καταναλώνουν (για μωρά που θηλάζουν μπορεί να αλλάξει η διάρκεια ή/και η συχνότητα των θηλασμών).
Παρόλ’ αυτά υπενθυμίζουμε ότι το γάλα παραμένει η κύρια πηγή θερμίδων και θρεπτικών ουσιών για όλο τον πρώτο χρόνο. Η πρωτοβουλία για τη μείωση του γάλακτος ή της διάρκειας και της συχνότητας των θηλασμών ανήκει στο παιδί.
Τώρα το παιδί μπορεί σιγά σιγά να αρχίσει να τρώει ό,τι κι εμείς, εκτός από αλάτι, ζάχαρη και μέλι. Μποροούμε να ακολουθήσουμε τις συμβουλές του παιδιάτρου μας για το πότε θα δώσουμε συγκεκριμένες τροφές. Επίσης αρχίζουμε σιγά σιγά να χρησιμοποιούμε κρεμμύδι και σκόρδο, μυρωδικά (άνηθο, μαϊντανό, κόλιανδρο, βασιλικό) και κάποια μπαχαρικά (κύμινο, κανέλα, γαρίφαλο, μπαχάρι, κόλιανδρο, μοσχοκάρυδο, τζίντζερ). Εξακολουθεί να ισχύει ο κανόνας των 3 ημερών και για τα μυρωδικά και τα μπαχαρικά. Σε γενικές γραμμές ο σκοπός είναι το μωρό μέχρι τους 12 μήνες να φτάσει να τρώει ό,τι και η υπόλοιπη οικογένεια.
Γενικά, οποιαδήποτε συνταγή μπορούμε να την προσαρμόσουμε για το μωρό μας. Από τη στιγμή που ξέρουμε τι υλικά χρησιμοποιούμε, αποφεύγουμε το αλάτι, τη ζάχαρη και το μέλι και ακολουθούμε τον κανόνα των τεσσάρων ημερών, δεν υπάρχει κάτι που δεν μπορεί να φάει το μικρό μας.
Παρακάτω θα βρείτε και συνταγές που δοκιμάσαμε με μικρές παραλλαγές από τις βασικές συνταγές για να μπορεί να φάει και το μωρό.
Πιο αναλυτικά λοιπόν:
Φρούτα
Φράουλες – όπως είναι ολόκληρες ή κομμένες στη μέση, αν είναι πολύ μεγάλες.
Κεράσια – κομμένα στα τέσσερα προς αποφυγή πνιγμού. Μπορείτε να αφήσετε τη φλύδα.
Σταφύλια – κομμένα στα τέσσερα προ αποφυγή πνιγμού.
Βερίκοκα – ξεφλουδισμένα, χωρίς το κουκούτσι, κομμένα στη μάση ή στα τέσσερα.
Ακτινίδια – επειδή γλιστρούν πολύ, κόβουμε με το μαχαίρι εγκοπές.
Παπάγια – όπως είναι σε μεγάλα κομμάτια χωρίς τα κουκούτσια. Μπορείτε να κάνετε εγκοπές με το μαχαίρι για να μπορεί το μωρό να το πιάσει καλύτερα.
Λαχανικά
Στα λαχανικά μπορούμε να προσθέσουμε λάδι ή/και λεμόνι για περισσότερη γεύση.
Όσπρια
Φακές, φασόλια, μαυρομάτικα φασόλια, φάβα, ρεβίθια, χούμους, γίγαντες.
Λαδερά
Φασολάκια – σιγουρευτείτε ότι δεν έχουν ίνες. Το σχήμα τους είναι ιδανικό για τα μωρά. Μαγειρεμένα στην κατσαρόλα έχουν την καλύτερη γεύση.
Αρακάς – αφήστε τον να βράσει περισσότερο από το συνηθισμένο, για να σπάει πιο εύκολα στο στόμα του μωρού. Τις πρώτες φορές που δώσαμε αρακά, «σπάσαμε» με το πηρούνι λίγο τον αρακά, αλλά μετά από δυο φορές η μικρή μας τα κατάφερνε μια χαρά.
Κρέας/Αυγά
Κοτόπουλο, μοσχάρι, γαλοπούλα, αρνί, κατσίκι, χοιρινό – το κρέας μπορούμε να το δώσουμε κομμένο είτε σε μακρόστενες λωρίδες, είτε σε μεγάλα κομμάτια (μέγεθος χούφτας μωρού), είτε αργότερα και μικρότερα κομμάτια.
Γενικά προτιμούμε συνταγές που το κάνουν μαλακό και με κάποια σαλτσούλα, για να μπορούν να το καταπιούν πιο εύκολα. Για να μαλακώσει και να «σπάσουν» οι ίνες του, μποροούμε να τοποετήσουμε το κρέας που θα μαγειρέψουμε σε πλαστική μεμβράνη και να το κοπανήσουμε είτε με το ειδικό εργαλείο είτε με κάποιο κατσαρολάκι. Άλλο «μυστικό» για να κρατάει το κρέας (ειδικά το κοτόπουλο και η γαλοπούλα) τα υγρά του είναι να το πασπαλίσουμε με αλευράκι πριν το βάλουμε στην κατσαρόλα ή στο ταψί.
Επίσης είναι πολύ σημαντικό τι κομμάτι κρέας θα διαλέξουμε. Στο κοτόπουλο, τα φιλέτα στήθους δύσκολα μαλακώνουν αρκετά για να καταπίνονται εύκολα. Είναι προτιμότερο να επιλέξετε μπουτάκια με την πέτσα, που όταν μαγειρεύονται κρατούν την υγρασία τους. Τα προσφέρουμε σε κομμάτια αφού έχουμε αφαιρέσει την πέτσα, τα κοκκαλάκια και τους χόνδρους. Μεγάλη προσοχή θέλουν οι χόνδροι, αποτελούν κίνδυνο πνιγμού. Τα ίδια ισχύουν και για τη γαλοπούλα.
Για το μοσχάρι εύκολη λύση (και ο τρόπος που ξεκινήσαμε με τη μικρή μας) είναι τα μπιφτέκια (προσοχή μην είναι ξεροψημένα). Αργότερα μπορείτε να δοκιμάσετε να το κάνετε κοκκινιστό με διάφορα λαχανικά μαγειρεύοντάς για πολλή ώρα ώστε να μαλακώσει πολύ.
Αρνί και κατσίκι, τα δοκιμάσαμε αργότερα ψημένα στο φούρνο με πατάτες ή τυλιγμένα στο αλουμινόχαρτο με διάφορα λαχανικά.
Αυγά – στην αρχή δίνουμε μόνο τον κρόκο, είτε καλά βρασμένο, ανακατεμένο με λίγο λάδι για να καταπίνεται πιο εύκολα, είτε ομελέτα. Αργότερα δίνουμε και το ασπράδι.
Ψάρι
Φιλέτο μπακαλιάρου, φιλέτο σολωμού, γλώσσα, όλα τα μεγάλα ψάρια (τσιπούρα, ροφός, σαργός) – καλά καθαρισμένα, χωρίς το δέρμα και τα κόκκαλα. Αποφεύγουμε τα μικρά ψάρια, γιατί είναι πολύ δύσκολο να καθαριστούν και τα μικρά κόκκαλα είναι πολύ επικίνδυνα, μπορεί να προκαλέσουν πνιγμό. Αφού τα ξεκοκκαλίσουμε μπορούμε να τα περιχύσουμε με λαδολέμονο και ριγανούλα.
Γαλακτοκομικά
Ανθότυρο, φέτα – σαν συνοδευτικό με το κυρίως γεύμα, κομμένο σε μπαστουνάκια.
Τυρί cottage – πάνω σε ψωμί, μέσα σε σάλτσα.
Κίτρινα τυριά – σε μπαστουνάκια, σε σάλτσες.
Cream Cheese, κατίκι – αλειμμένο σε ψωμί, ανακατεμένο με λιωμένο αβοκάντο, μέσα στη σάλτσα ζυμαρικών, πάντα σε μικρές ποσότητες.
Γιαούρτι – προτιμάμε το πρόβειο, με την πετσούλα από πάνω. Γενικά γιαούρτι με όλα του τα λιπαρά. Το προσφέρουμε σκέτο, αλλιώς ανακατεμένο με πουρέ φρούτων (μπανάνα, μάνγκο ή ό,τι άλλο θέλουμε) ή κομματάκια ώριμων μαλακών φρούτων.
Ανάλατο βούτυρο – αλειμμένο σε ψωμί.
Άμυλο/Δημητριακά/Τόφου
Μπισκότα δημητριακών τύπου Weetabix – ιδανικό για πρωινό, με γάλα (μητρικό, φόρμουλα), σκέτο ή ανακατεμένο αν θέλουμε με πουρέ φρούτων ή κομματάκια μαλακών, ώριμων φρούτων.
Ψωμί – φρυγανισμένο ψωμί για τοστ, αρχικά άσπρο, αργότερα ολικής άλεσης (προσοχή στο ψωμί που περιέχει σπόρους ή ξηρούς καρπούς, ενέχει σοβαρό κίνδυνο πνιγμού). Το ψωμί στους φούρνους περιέει αλάτι. Υπάρχουν φούρνοι που φτιάχνουν ανάλατο ψωμί, αλλά μπορείτε φυσικά να φτιάξετε δικό σας.
Μακαρόνια – σπαγγέτι, φουσίλι, πένες, ό,τι πιάνετε πιο εύκολα. Προτιμάμε αρχικά τα άσπρα, αργότερα τα ολικής άλεσης. Με σαλτσούλα συνήθως για να τρώγονται πιο εύκολα και για να είναι και πιο νόστιμα.
Ρύζι – σε οποιαδήποτε μορφή (ρυζότο, τηγανισμένο, παραβρασμένο, στον ατμό) τα μωρά μπορούν να το διαχειριστούν. Αν το παραβράσουμε, γίνεται εύκολα μπουκιές που πιάνονται με τα δάχτυλα.
Τραχανάς – υπέροχος σε πηχτή σούπα με γάλα φόρμουλα (προσοχή, το μητρικό γάλα δεν αντέχει σε υψηλές θερμοκρασίες) ή κατσικίσιο ή αγελαδινό πλήρες.
Τόφου (Tofu) – τροφή υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη, ασβέστιο και σίδηρο. Το προσφέρουμε κομμένο σε κομμάτια για μπορεί εύκολα να το πιάσει το μωρό.
Ποια φαγητά ενέχουν κίνδυνο πνιγμού
Αποφεύγουμε να δώσουμε στα μωρά μας τα παρακάτω τρόφιμα, γιατί ενέχουν κίνδυνο πνιγμού:
Ολόκληρα ντοματάκια (μπορούμε να τα δώσουμε κομμένα στα 4)
Ολόκληρες ρώγες σταφυλιού (μπορούμε να τις δώσουμε κομμένες στα 4)
Ροδέλες από λουκάνικο
Ξηρούς καρπούς
Ποπ κόρν
Σταφίδες
Σπόρους (προσοχή στο ψωμί με σπόρους και ξηρούς καρπούς)
Κάθε μωρό είναι διαφορετικό και έχει διαφορετικές ανάγκες.
Συμβουλευτείτε τον παιδίατρό σας πριν εφαρμόσετε οποιοδήποτε τρόπο εισαγωγής στερεών τροφών στο μωρό σας. Ακολουθείστε τις συμβουλές του για το πότε θα εισάγετε κάθε νέα τροφή.
Ακολουθείτε πάντα τον κανόνα των τεσσάρων ημερών προκειμένου να ελέγχετε το μωρό σας για τυχόν αλλεργίες.
Χρησιμοποιείτε πάντα καθαρά σκεύη και μαχαιροπήρουνα όταν ετοιμάζετε το φαγητό. Πλένετε πάντα τα χέρια, τα δικά σας και του μωρού, πριν να διαχειριστείτε τις τροφές.
Αν το μωρό σας έχει γεννηθεί πρόωρα, αν υπάρχει διαπιστωμένη αλλεργία ή οικογενειακό ιστορικό αλλεργιών, συμβουλευτείτε τον παιδίατρό σας.